Restorasyon… Tarih bilimi terminolojisinde restorasyon (lat. restaurare = yeniden kurmak) genel olarak bir politik durumun yeniden kurulması, kural olarak da bir devrim sonucu devrilmiş bir hanedanın yeniden iktidara gelişini ifade eder.
Daha nadir olarak, iç ya da dış etkiler sonucu kesintiye uğramış meşru bir egemenlik biçiminin yeniden kuruluşunu ifade etmek için de kullanılır.
Politik kavramı dışında, eski bir yapıyı aslına uygun olacak hâle getirmek için de kullanılır. Restorasyon ile kentimizin ilk karşılaştığı olay ise Yukarı mahalle evleri ve Ceneviz kalesi çalışmalarıdır.
Kelimenin kendisini o kadar sık tekrar ettik ki neredeyse kentimize bir ışık düştü, heyecan yarattı. Bakanlık’la kurulan ilişkilerin iyi organize edilememesi yüzünden ise Ceneviz kalesinin restorasyonu birkaç yıl gecikti.
Restorasyonda gecikmenin psikolojik harabiyeti yüksek oldu. Çünkü Kale turizm envanter listemizde baş sıradaydı. Ailece gelenler, yaşlılar, Kale alanına yerleşiyor, diğer fertler denizden faydalanıyordu.
Bu açıdan popüler bir yanı vardı… Bir öğlen vakti giriş kapısında bilet kesen görevliyle bir saat civarında sohbet etmiş bulunduk. Görevli bir yandan anlatıyor bir yandan da işini yapıyordu.
Deniz ve kale tercihi Kale’den yana 10’a 8’di. Karar 2014’te alındı, Meclis kararı ile 2 yıllığına kapatıldı ve ancak çalışmalara bu yıl başlandı. Demekki 5 yıl süren bir değer düşümü, gelir kaybı yaşanması demek.
Yerel basın bu konuda aşırı bir baskı oluşturdu. Düzceli Bakan beyin fonksiyonu da devreye girince nihayetinde çalışma başlamış oldu.
Ceneviz kalesi ülkemizde sayılı eserlerden bir tanesidir ve dünya literatüründe önemli bir yere sahiptir. Eski değerli yapılarımızdan biri daha vardı ki Türkiye’nin HES sistemi konulu bir müzeye dönüştürülebilirdi. Fakat kaderiyle ilgili görüşlere dahi başvurulmadan yerle bir edildi.
Yukarı mahalle su deposu… Neden yıkıldığını anlayamadık. Eski olması, yıkılma tehlikesi v.s gibi nedenler bana göre kabul edilemez diye düşünüyorum.
Fotoğraf kulesi olabilir, altına da mezarlık ziyaretleri için gelenlere hizmet veren küçük bir oturma ve dinlenme alanı yapılabilirdi. Su deposunda resmen saraydan kız kaçırma opereti sergilendi.
Mahalle muhtarıyla bu konuda muhatap olunabilirdi. Basının ve kamuoyunun atlatılması yerine bir mütalaa ya da bilgilendirme yapılabilirdi. İşin bu tarafında kaymakamlık daha önceki hamlelerde hep başrolü oynamıştır, bu kez öyle olmadı.
Mahalle konakları restorasyonunda da farklı bir yöntem uygulandı; kredi yöntemi. Yani başka ilçelerde veya şehirlerde uygulanan sistemi buraya uygulayamadık.
Neydi o sistem?.. Yerel idare yapıların dışını tamamen benimsenmiş bir stil olarak yapıyor, iç dizaynı ise mülk sahibi kendisi yapıyordu. Taraklı, Beypazarı, İnegöl, Göynük, Mudurnu bu sistemle restore edildi.
Biz bunları bir dönem inceledik sorduk. En iyi yapılanmayı ise İnegöl belediyesi yapmış. Kent müzesi olayını sorunca Başkan ve yetkililer sabırla anlattılar.
Önce akademik bu kurul oluşturulmuş, ellerinde ne var ne yok ortaya dökülmüş. Kent müzesi için uzun bir zaman insanlar ellerindeki argümanlar için ikna çalışması yapmış. Sonra her şey kendiliğinden oluşmaya başlamış. Ortaya çok güzel bir kent müzesi çıkmış.
Şimdi Orhangazi ilkokulunun müze yapılmasına yönelik karar alınmış. İyi bir haber. Arzu edilen ise bu tür işlerin topyekün bir işbirliği içinde ele alınması.
Bize gerekli olan ve bir türlü il bazında desteklenemeyen hamleyi yapmak zorundayız. Küçük çabalarla büyük işler yapabiliriz.
Yaz aylarında eğlence boyutumuz kısıtlı ama gürültülü bir yaz sezonu geçiriyoruz .Yerel idare inisiyatif kullanarak sorunlara geçici çözümler getirilebilir. Sakin şehir, Kent konseyi meselesinde de irtifa devam ediyor.
Restorasyonumuz bina dışında düşünce boyutunda da başlamalı. Mahsülünüz bereketli gönlünüz hoş olsun. Görüşmek dileğiyle.
Dipnot: Daha önce üniversite işbirliği ile turizm envanter çalışması yapılmıştır .